چرا د ولت به تعطیلی اد ارات تن ند اد ؟ - مجله فناوری

تعطیلی، راهی برای کنترل آلودگی

این موضوع که دولت برای سه روز پیاپی مدارس تهران را تعطیل می نماید اما حتی ساعتی از کار سایر اقشار برای حضور کمتر در برابر آلودگی هوا کم نمی نماید، آنجا حائز اهمیت است که در سال های قبل و به خصوص در دولت های نهم و دهم، روزهای بسیار آلوده تهران همراه با تعطیلی دانشگاه ها و حتی ادارات می شد و این مسئله توقع برای حساس بودن دولت بر سلامت تمام اقشار جامعه را بیشتر نموده است. اما با این حال، کمیته مواقع اضطراری آلودگی هوای تهران بر تصمیم خود مبنی بر تعطیل نشدن فعالیت ادارات و دانشگاه ها حتی در شرایطی که شاخص آلودگی هوای تهران روی 150 و 160 پی.پی.ام قراردارد، مصر است تا ابهام ها از چرایی تصمیم این گونه دولت بیشتر گردد. این در حالی است که تعطیل شدن دانشگاه ها و ادارات در کنار مدارس - درصورت بالا بودن میزان آلاینده ها - می تواند اثرات مهمی بر کاهش آلودگی هوا و سلامت مردم داشته و از طرفی بعضی آثار همچون افزایش گردشگری را داشته باشد.

چنانچه، در صورتی که دولت اقدام به اعلام تعطیلات دو یا چند روزه تهران با توجه به بغرنج بودن شرایط هوای شهر می کرد، به طور طبیعی، گروه هایی از مردم اقدام به سفر و خروج از تهران می کردند که می توانست در کاهش آلودگی هوا موثر باشد.

از طرفی، ایجاد فرصت سفر حتی برای یک روز، یاری به گردشگری های یک یا چند روزه نموده و حداقل رستوران های میان راهی را رونق می بخشید! اما گویا دولت به نوعی ترس در برابر اعلام تعطیلی ادارات و دستگاه های مختلف دارد که حتی تعطیلی چهار روزه مدارس را - با آنکه از ابتدای هفته جاری، پیش بینی هواشناسی گواه از تشدید آلودگی هوا داشت - یک روز به یک روز بیان کرد. این درحالی بود که اگر از همان ابتدای هفته، اعلام می شد که مدارس چند روز تعطیل است ، قطعا شمار زیادی از خانواده ها با توجه به شرایط جوی سایر شهرهای کشور به سفر می رفتند و این موضوع موهبات خاص خود را داشت.

نگرانی از خسارات اقتصادی تعطیلی؟

شاید یکی از توجیهاتی که دستگاه های دولتی در برابر تعطیل نکردن ادارات و دانشگاه ها همزمان با تشدید آلودگی هوای تهران مطرح نمایند، بحث خسارات اقتصادی ناشی از تعطیلی های دولتی باشد.

چند سال قبل با مطالعاتی که بر میزان روزهای تعطیل کاری در تقویم ایران انجام شد، اعلام شد که هر روز تعطیلی در ایران زیان اقتصادی ای برابر با 800 میلیارد تومان را به دنبال دارد و از این رو هرچه از میزان روزهای تعطیل در تقویم کم گردد، بهتر است. این در حالی است که دولت با توجیه جلوگیری از خسارت میلیاردی اقتصادی تن به تعطیلی شهر نمی دهد اما از دیگر سو، اثرات زیانبار آلودگی هوا بر سلامت شهروندان صدها میلیارد خسارت بیشتر به دولت تحمیل می نماید!

باید توجه داشت که برآوردها از ساعت مفید کاری در ادارات دولتی ایران کمتر از 20 دقیقه در روز است و عملا دستگاههای دولتی در روزهای عادی نیز تعطیل هستند و کار چندانی پیش نمی رود!

این درست است که الگوهای اقتصادی می گوید تعطیلی های زیاد روزهای کاری به ضرر دولت است اما در شرایطی که در حالت عادی، کار چندانی در دستگاه های دولتی انجام نمی گردد و در اثر آثار زیان بار آلودگی هوای شهرها، خسارات اقتصادی بسیار به دولت برای جبران هزینه های درمانی می گردد، آیا نباید تن به تصمیم تعطیلی ادارات و دانشگاه ها داد؟

دولت در شرایطی اعلام تعطیلی در شهر درشرایط نامطلوب هوا نمی نماید که در تقویم، روزهای تعطیل رسمی زیادی وجود دارد که به خودی خود، خساراتی را متحمل دولت نموده اما تصمیمی برای آن گرفته نمی گردد.

بی حساب و کتاب بودن تعطیلات در ایران زمانی معین تر می گردد که خود را در مقایسه با سایر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه قرار دهیم و در نظر داشته باشیم که عمده کشورهای دنیا بین 9تا11 روز از سال را در تعطیلات به سر می برند اما در تقویم رسمی کشور، هر سال 25 روز تعطیل رسمی (شامل 15 روز مناسبت های مذهبی و 10 روز مناسبت های ملی) وجود دارد و باید به این رقم حدود 52 روز آدینه را نیز اضافه کنید.

با این حال، در شرایطی که نفس کشیدن در تهران سخت تر از قبل شده و طبق گفته های حسین طلا نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی روزانه حداقل هشت نفر به طور مستقیم بر اثر آلودگی هوا می میرند، دولت اعتقادی به تعطیلی ادارات ندارد.

هوای تهران هر روز بدتر از قبل!

آخرین گزارش ها از شرایط آلودگی هوای تهران حکایت از آن دارد که پایداری جوی و عدم وزش باد و نباریدن باران، انباشت بیشتر آلاینده ها در روزهای آینده را به دنبال دارد. با این حال، هیچ تصمیم جدی ای برای توجه اورژانسی به سلامت شهروندان با تعطیلی ادارات و خانه نشین کردن کارمندان وجود ندارد تا همچنان بر میزان خسارات ناشی از آلودگی هوای تهران اضافه گردد. خساراتی که به گفته یوسف رشیدی مدیرکل سابق کنترل کیفیت هوای تهران و بر اساس مستندات بانک دنیای روزانه حدود 22 میلیون دلار بر آورد شده است. برآورد بانک دنیای بر اساس مطالعه آمار و اطلاعات چند شهر آلوده ایران بوده و متاسفانه هیچ مرجعی در ایران نتوانسته در این زمینه تحقیقی انجام دهد و به نظر می رسد این میزان خسارت حداقل برآورد خسارات آلودگی هوا باشد.

در سال 76 پروژه ای با همکاری صندوق تسهیلات محیط زیست بانک دنیای انجام شد که آمار مرگ و میر آلودگی هوا در تهران را سالانه چهار هزار نفر برآورد نموده بود. این کارشناس مسائل آلودگی هوا مرجع استاندارد آلودگی هوا را دو نمونه دانست و تاکید نمود: استاندارد روزانه، استاندارد ذرات معلق را 150 میکروگرم بر مترمکعب اندازه گیری می نماید و استاندارد سالانه که متوسط سالانه مقدار معین آلودگی را معین می نماید، استاندارد ذرات معلق در هوا را 50 میکروگرم بر مترمکعب استاندارد می نامد. با این حال استاندارد سالانه آلاینده ذرات معلق در سال گذشته بالاتر از متوسط استاندارد سالانه است و این یعنی اینکه در طول سال تماما روزهای ناسالم داشته ایم. در چنین شرایطی به نظر می رسد دولت باید تصمیمات شجاعانه تر در خصوص توجه به سلامت شهروندان در برابر آلودگی شدید هوا اتخاذ نموده تا بیش از این ، سلامت شهروندان با تهدید روبرو نگردد.