ابهامات اساسی در توزیع نهاده های دامی - مجله فناوری

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، 10 ماه از نابسامانی بازار نهاده های دامی می گذرد و به رغم تخصیص ارز 4هزارو 200 تومانی به واردات انواع نهاده های دامی، اما همچنان بسیاری از مرغداران و دامداران در تأمین آن دچار مشکل هستند. سال جاری بدترین سال برای این تولیدکنندگان بود، زیرا توزیع ذرت، جو و به ویژه سویا به شدت کاهش یافته و به دلیل سختگیری های دولتی، حتی توزیع در بازار آزاد هم به صفر رسیده است.

در این مدت، گزارشات فراوانی از مسائل تولید کنندگان و تأمین نهاده ها توسط سامانه بازارگاه منتشر شده، اما هنوز هیچ راه چارهی برای برون رفت از این چالش از سوی متولیان بازار صورت نگرفته است. بانک مرکزی مقصر اصلی ماجرا معرفی شده و اعلام می شود که این بانک ارز مورد نیاز برای واردات نهاده ها را اندازه کافی تأمین نکرده است، متولیان سامانه بازارگاه و شرکت پشتیبانی امور دام همچنان وعده و وعید می دهند و هیچ کس به داد تولید کنندگان نمی رسد.

به گفته فعالان بازار کسانی که در سامانه بازار گاه ثبت سفارش می کنند، حدود یک ماه در انتظار دریافت کالای خود می مانند و کسانی که زمان تحویل نهاده هایشان آن فرا رسیده، پول ندارند کالایشان را تحویل بگیرند و کالا باید چندین روز در سامانه بلاتکلیف بماند تا به خریدار دیگری واگذار شود. شرکت پشتیبانی امور دام که مرغداران و دامداران، این شرکت را متولی تنظیم بازار نهاده ها می داند، ماه هاست که ذخایر خود را استفاده کرده اند و بیش از این توان تأمین نهاده را ندارد.

دراین مدت مسائل تأمین نهاده ها میان بانک مرکزی، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت و اتحادیه وارد کنندگان نهاده ها پاسکاری شده است. بانک مرکزی اعلام می کند که با هماهنگی وزارتخانه های صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت، طی شش ماه سال جاری جمعاً بیش از 5هزارو 267 میلیون دلار تأمین ارز انجام داده است. بر اساس اطلاعیه این بانک، تأمین ارز اجرا شده توسط بانک مرکزی به نرخ 4هزارو 200 تومان، از ابتدای سال تا به امروز بابت واردات اقلام اشاره شده به شرح زیر است: ذرت یک هزارو 446 میلیون دلار، دانه های روغنی 714 میلیون دلار، جو 202 میلیون دلار و کنجاله 509 میلیون دلار.

با این حال فعالان حوزه دام و طیور می گویند: مشکل واردات، تأمین ارز مرغوب و نحوه انتقال آن بوده که با مشکل روبرو شده است. به عنوان مثال در مواردی بیش از دوماه است که واردکننده نمی تواند ارز تأمین شده را به حساب فروشنده خارجی منتقل و اجازه ترخیص و تخلیه کالای خود را دریافت کند. به همین دلیل نیز ترخیص کنجاله سویا از گمرکات نسبت به مدت مشابه سال قبل 54 درصد و جو 26 درصد کاهش یافته است. در این میان وزارت جهاد کشاورزی که متولی سامانه بازارگاه است هنوز نتوانسته مسائل سامانه را رفع کند و مدام به وارد کنندگان خط و نشان می کشد که وارداتشان را باید در این سامانه عرضه کنند. اما گاهی دیده می شود که برخی خارج از سامانه با سه برابر قیمت مصوب به صورت پنهانی نهاده ها را در بازار آزاد می فروشند. نتیجه این پاسکاری ها این شده که قیمت مرغ از کیلویی 12 هزار تومان به 27 هزارتومان افزایش یافته، قیمت شیر خام در دو مقطع از سال گران شده و شیر و فرآورده های لبنی نیز تا به امروز سه تا چهار بار قیمتشان را افزایش داده اند. قیمت گوشت قرمز نیز در این مدت نوساناتی داشته است، اما از آنجایی که نهاده های دامی جایگزین هایی دارند، قیمت گوشت قرمز به نسبت سایر کالا ها با افزایش قیمت کمتری روبرو شده است.

اما نکته اینجاست که چرا واردات و توزیع نهاده های دامی که با ارز دولتی وارد می شود، بیش از سایر کالا های وارداتی با مشکل روبرو شده است. واردات نابسامان از کانال های مختلف به کشور یکی از دلایلی است که به آشفتگی بازار و سیستم توزیع آسیب وارد کرده است. تأخیر در تأمین ارز مورد نیاز از یک سو و تخصیص ارز های بعضاً غیر قابل انتقال برای واردات کنجاله سویا از سوی دیگر باعث از دست رفتن فرصت خرید به موقع این نهاده شده و واردکنندگان را با افزایش چشمگیر قیمت های جهانی روبرو کرده است. به عنوان مثال برای واردات کنجاله سویا از ابتدای سال جاری تا 12 مهر ماه حدود 460 میلیون دلار ارز تأمین شده که تأمین 150 میلیون دلار از این رقم در بازه زمانی 15 شهریور ماه تا 12 مهر ماه اجرا شده است.

از همه مهم تر نبود شفافیت در توزیع نهاده های دامی است که در سال جاری به شدت تولید کنندگان و فعالان بازار را متضرر کرده است. به نظر می رسد که متولیان واردات نهاده های دامی اعم از بانک مرکزی و وزارتخانه های صمت و کشاورزی باید به راه چاره مشخص و واحدی برای تأمین نهاده ها برسند و واردات از چند کانال مطمئن انجام گیرد تا کشور با کمبود روبرو نشود و در تأیید ثبت سفارش ها دقت بیشتری شود تا به یکباره کالایی نایاب و بازار دچار نابسامانی نشود، چنانچه متولیان تصمیم عاجلی برای این بازار آشفته نگیرند، مصرف کنندگان باید در انتظار افزایش مجدد مرغ و گوشت و فراورده های لبنی باشند و زنجیره تولید نیز روزبه روز تنگ تر و کوچک تر شود.

منبع: روزنامه جوان